Bijna één jaar. Eén rondje om de zon zonder dat zij er is. 

Het lijkt alsof dit jaar de lengte had van een jaar op Mercurius. Als je het aan mij zou vragen, lijkt het alsof het afgelopen jaar geen 365 dagen had maar, klonk 88 dagen ook best wel realistisch. 

Zo'n jaar geleden wist ik nog niet dat ik aftelde. Dat elke gewone dag, elke routine, elke kleine gedachte nog onderdeel was van een wereld waarin mijn moeder er wel was.

Zes dagen. Zes onwerkelijk snelle, rauwe, chaotische dagen tussen 'er is iets mis' en 'ze is er niet meer'. Ik heb nog steeds het gevoel dat ik in die dagen adem heb vastgehouden, en dat ik pas maanden later weer langzaam begon uit te ademen. Soms hapert dat nog steeds.

Een jaar zonder haar betekent een jaar van eerste keren: eerste feestdagen, eerste lente, eerste zwaluw, eerste trots creatief project wat ik haar niet heb kunnen laten zien. Maar ook: de eerste momenten waarop ik merkte dat ik verder bewoog, dat ik lachte zonder schuldgevoel, dat herinneringen zachter voelden en me niet meer direct emotioneel maakten.  

Normaal. Het is een woord wat in De Dikke Van Dale en elk ander woordenboek voorkomt. 

nor·maal (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord)

1 volgens de regel; = gewoon: hij is niet normaal niet goed bij zijn hoofd; normaal gesproken gewoonlijk; niet normaal! uitroep als je iets zeer heftigs ondergaat; dat is de normaalste zaak van de wereld dat is vanzelfsprekend

2 niet klein, maar ook niet groot: een normale portie

Maar wat zeggen al die regels eigenlijk?

Is “normaal” wel te vangen in een definitie?
Wat voor jou normaal is, kan voor een ander een compleet nieuwe wereld zijn.

Kijk maar eens om je heen. Voor de een is het heel normaal om in een drukke kantoortuin te zitten, omringd door het geluid van toetsenborden en vergaderingen. Voor de ander is 'normaal' werken in stilte, tussen rouw en rituelen, misschien in de uitvaartzorg. En weer iemand anders noemt het normaal om nachtdiensten te draaien, of juist elke dag om vijf uur thuis te zijn.

"Het leven is een feestje, maar je moet zelf de slingers ophangen." 

Ik voel, ik voel, wat jij niet ziet, en de kleur is...

grijs. Of soms lichtblauw. Soms vuurrood van woede, dan weer wit van vermoeidheid.

Ik voel van alles. Elke dag. Maar de kans is groot dat jij het niet ziet. Want ik ben erg goed geworden in het opzetten en ophouden van een masker. Soms is het lastig, dat voelen. Lastig, omdat ik ook een leven leid. Omdat ik óók de moeder die lacht, de vriendin die luistert. En ergens daaronder zit het nog steeds: dat stille verdriet, dat ik niet altijd kan of wil laten zien. Het voelt soms alsof ik een soort aan- en uitknop heb. Alsof ik zelf bepaal welk deel van mij zichtbaar mag zijn.
 > Aan, wanneer ik functioneer, lach, praat, luister, meedraai in het gewone leven.
> Uit, wanneer ik even niet toelaat wat er vanbinnen speelt.

Sommige dagen voelen licht. Dan geniet ik van een koffietje in de zon, dans ik de kamer rond op kindermuziek, lach ik om iets kleins en voel ik me gewoon mezelf. Dan vergeet ik bijna dat ik ooit zo’n pijn heb gehad, en dan vergeet ik het leed uit het verleden. Het leven voelt dan niet als ‘ervoor’ of ‘erna’, maar gewoon als nu. 

En dan zijn er dagen dat het anders is. Dan is er een soort zwart gordijn wat over alles heen hangt, en een schaduw die me blijft achtervolgen en alles me herinnert aan de dingen die me pijn hebben gedaan. Dan lijkt alles wat ik doe gedragen te worden door het gemis, en de pijn me blijft stalken, alsof ik er nooit meer vanaf kom. 

Trigger warning: dit verhaal gaat over depressie en kan woorden over suïcide bevatten. 

Het is alweer een maand geleden dat mijn vader, mijn vriend en ik, vertrokken om er een paar daagjes tussenuit te gaan. We gingen naar Zwitserland, dat was het hoofddoel van onze reis. En het verhaal eromheen, is wellicht wat extra bijzonder vergeleken met wat ik had gedacht toen ik in oktober vorig jaar op het idee kwam om dit in gang te zetten. Het verhaal, ga ik je zo in alle glorie even vertellen, gewoon, omdat het kan. Maar het is gewoon gek, wetende dat deze reis er wellicht ook niet had kunnen zijn, maar dat het er nu toch van kwam. En ook al was het zonder mam, ik denk dat ze vanaf waar ze ook mag zijn, heeft meegekeken. 

Op 25 april '25 spotte ik tijdens een wandeling langs de Maas de eerste zwaluw. Het was er ook maar een, die heel erg laag over de dijk en de uiterwaarden vloog. En normaal lette ik hier niet op. Het maakt(e) me eigenlijk niet uit wanneer er weer zwaluwen waren, maar dit jaar is dat toch een beetje anders. 

Mijn moeder was gek van zwaluwen. Ze vond ze mooie vogels, zo snel en gestroomlijnd door de lucht. En ik kan me geen jaar herinneren dat ze niet naar binnen stormde als ze er weer een had gespot, de eerste van het jaar. Dit schreef ze dan ook steevast op in haar agenda, en dat ga ik nooit meer vergeten. 

Het was ook gek. Ik wil niet zeggen dat ik in iets geloof, want ik weet niet wat. Maar de zwaluw die ik zojuist spotte, bleef ook in de buurt. Hij vloog niet weg, hij bleef laag en in de buurt vliegen. Misschien moet ik gewoon een beetje gaan geloven in iets, want wellicht geeft dat wat troost, of gebondenheid als ik het nodig heb. 

Als je mij al langer volgt, laat deze titel wellicht een belletje rinkelen. In mijn blog die ik na Hailee begon, had ik ook een blog geschreven met deze titel. Daarin maakte ik de oorzaak van overlijden bekend, en maakte ik duidelijk dat het woord in de titel twee enorm verschillende kanten heeft. En daar wil ik toch weer even over schrijven. 

Lijden en leiden. Een woord wat hetzelfde klinkt als je het uitspreekt, maar een woord wat door een verandering van slechts één letter een totaal andere betekenis krijgt. 

'Het lijden'; Lijden is het ondergaan van smart en ellende.

'Het leiden'; Leiden is het in bepaalde richting gaan of brengen.

Op een normale dag weet je normaliter niet wat je vier jaar geleden aan het doen was, hoe de omgeving rook en hoe warm het was in de ruimte waar je je bevond. Maar rond de tijd van 6 april weet ik alles. Vanaf 3 april kan ik eigenlijk tijdreizen, want ik weet het nog precies. In grove lijnen neem ik jullie even mee op die tijdreis, want over een paar dagen, weet ik het ook niet meer, tot volgend jaar.

In de middag van 3 april kwamen de ouders van de vader van Hailee bij ons thuis langs en hebben we samen een broodje Bufkes gegeten (voor alle niet Zuiderlingen: dit is een Bourgondische broodjeszaak, voornamelijk bekend in Limburg). Ik had een broodje Valkenburger zonder ananas, en we grapten nog dat dit wel eens de laatste keer kon zijn dat ze mij met grote buik zagen. De hele dag had ik al een beetje last, maar in de avond besloot ik toch maar even de verloskundige te bellen met de vraag of ik vruchtwater verloor. Ze kon dit niet constateren bij haar huisbezoek, maar stuurde me door naar het ziekenhuis. 

Hier aangekomen moest ik alleen naar binnen (thanks, tante Cor), en werd ik, omdat ik verhoging had, behandeld als coronapatiënt. Na een test werd duidelijk dat ik wel degelijk vruchtwater verloor, en na een echo besloot ik dat ik de dag erna ingeleid zou willen worden. 

Het leven is een avontuur. We worden geboren, leren de basis over hoe we zouden moeten overleven, en dat gaat met vallen en opstaan. Soms zeggen mensen wel dat kinderen het leven zo leren. Maar zo werkt het op latere leeftijd toch ook? Wij vallen ook en leren vanaf het moment dat je meer zelfstandigheid krijgt dat het leven soms harde lessen kent. Je maakt fouten, en die fouten en de oplossingen hiervan nemen we mee. 

In het leven bewandelen we heel wat kilometers. En dit bedoel ik zowel figuurlijk als letterlijk. Want we bewandelen de paden die voor ons open lijken te zijn, met alle keuzes die we onderweg moeten nemen. Want het leven kent in mijn ogen geen rechte lijn. Het leven is een zigzag aan wegen en vertakkingen, en soms loopt een weg dood en moeten we terug. Soms is er een tijdelijke wegafsluiting en moeten we de volgende afslag pakken. En soms lijkt het alsof de weg die we willen gaan bewandelen nooit meer open zal gaan. 

Vandaag, 14 februari oftewel Valentijnsdag, vond ik het een mooie dag om mijn plan online te zetten. Hailee's jaardag - 6 april - komt er namelijk weer aan, en dit jaar zou ze vier worden. Ze zou naar de basisschool gaan, een nieuw hoofdstuk in haar en ons leven zou beginnen. Maar alles liep anders dan hoe ik het had kunnen bedenken, en ik zal haar helaas nooit zien opgroeien. 

Maar haar liefde blijft bestaan. Haar liefde is zo enorm krachtig, want het geeft me de kracht om veel dingen te doen en te ondernemen. Zij is mijn inspiratie, elke dag weer. 

Liefde is gewoon zo enorm krachtig. En met die liefde wil ik iets. Al jaren zeg ik dat ik graag geld wil inzamelen voor de stichtingen die mij, na de geboorte van Hailee, ook zo geholpen hebben. En dit jaar doe ik het ook gewoon. 

Vanaf vandaag tot en met 5 april 2025amel ik geld in en kunnen mensen doneren. Het totaalbedrag gaat verdeeld worden over de drie stichtingen die ik via Sterrenknuffel ook steun. Want ik ben hen dankbaar, en wil dat zij hun waardevolle werk kunnen blijven doen.